IFFR, dagverslag 2 februari 1999

Filmrecensie van Jan-Willem Swane

International Film Festival Rotterdam

Dagverslag 2 februari 1999

Weinig ligt zo precair in een film als een zelfmoordpoging. Als het goed ingeleid wordt, zodat je in kunt voelen hoe iemand tot zijn besluit komt, dan kan het indrukwekkend zijn. Maar als het als 'plot device' gebruikt wordt of enkel om aan te geven hoe ongelukkig iemand is, dan wordt het behoorlijk afgezaagd en afstotend. Dat laatste is het geval in Midnight van de Brazilianen Walter Salles en Daniela Thomas. Het is een melodrama over de avond van de eeuwwisseling waarin een verlaten vrouw en een met de dood bedreigde man elkaar ontmoeten. De film loopt over van de clichés, maar het zijn er net te weinig om er lekkere kitsch van te maken.

Ook Terra nova van de Australiër Paul Middleditch is behoorlijk aan de sentimentele kant. Hij doet denken aan 'Angel baby', de Australische publieksfavoriet van een paar jaar geleden. In 'Terra nova' vlucht een Nieuw-Zeelandse vrouw met haar dochtertje naar Australië. Het verhaal moet het meer van effecten dan van diepgang hebben. De regisseur vertelde, dat hij de gebeurtenissen van nabij heeft meegemaakt en dat is te merken in de afstand die jammerlijk ontbreekt.

Een geheel andere manier om met sentiment om te gaan laat de Poolse Dorota Kedzierzawska zien in haar film Nothing. Een moeder van drie kinderen ontdekt dat ze zwanger is en durft het niet aan haar man te vertellen, die niet meer van haar houdt. Ze gaat naarstig op zoek naar mogelijkheden om de zwangerschap af te breken, maar dat valt in Polen niet mee. Op twee manieren weet Kedzierzawska het gevoel onuitwisbaar over te brengen. Allereerst geeft ze de prachtige actrice Anita Kuskowska-Borbowska uitgebreid de tijd de emoties op te bouwen. Ten tweede gebruikt toont ze het familieleven met zulke waanzinnig mooie beelden, dat het verdriet er nog schrijnender van wordt. De film was zo verpletterend dat een gang naar de sigarettenautomaat onvermijdelijk was.

Als er een land is waar ze sentimentele films maken, dan is het India. Senso unico beloofde dan ook een interessante film te worden. Hij is gemaakt door Aditya Basu Bhattachanya, een India geboren regisseur die tegenwoordig in Italië woont. In de film ontmoet een Italiaanse tekenaar van pornostrips een Pakistaans actrice die opnamen maakt voor een Amerikaanse B-film. Een botsing van culturen dus. De film is beïnvloed door Bombayfilms en Fellini. Erg goed komt het allemaal niet uit de verf. De toelichting van de regisseur na afloop moest helderheid brengen. Waarschijnlijk is deze film te Westers voor Indiërs en te Indiaas voor Westerlingen.

Sue van de Israëlische Amerikaan Amos Kollek is de critics choice van Ab Zagt van het Algemeen Dagblad. Zagt vertelde dat de regisseur hem tot nu toe erg tegengevallen was, maar dat bij 'Sue' bleek dat ook slechte regisseurs soms een goede film kunnen maken. In dit geval kwam dat door de uitstekende hoofdrol van Anna Thomson, die een veertig jarige vrouw speelt die steeds verder aan lager wal raakt, omdat ze zich niet kan binden. Ik ben het grotendeels met Zagt eens, maar volgens mij kan een goed actrice niet een hele film redden.

Sue in de pers.

De sentimentele aanpak van verdriet is misschien nog moeilijker dan de klinische, ook al omdat wat voor de een prachtig is, voor de ander reden is om de zaal te verlaten. Voor mij zijn er drie belangrijke voorwaarden voor een goede sentimentele film: het verdriet moet specifiek op de situatie toegesneden zijn, clichés dienen vermeden te worden en de tijd om het gevoel tot ontwikkeling te laten komen is van groot belang. 'Nothing' was op alle drie de terreinen subliem en zal daardoor voor mij een van de toppers van het festival worden.

Ga naar morgen of de index.