The horse whisperer

Filmrecensie van Jan-Willem Swane

• Verenigde Staten, 1998
• Regie: Robert Redford
• Met: Robert Redford, Kristin Scott Thomas, Sam Neill, Dianne Wiest, Scarlett Johansson
• Scenario: Eric Roth en Richard LaGravenese, gebaseerd op de roman van Nicholas Evans
• Camera: Robert Richardson
• Montage: Tom Rolf, Freeman Davies en Hank Corwin
• Art directie: Joh Hutman
• Muziek: Thomas Newman
• Technicolor, Dolby digital/SDDS/DTS Digital sound, 196 minuten
• Gezien: 3 november 1998, Sneak Preview, Camera, Utrecht

The horse whisperer van Robert Redford bevat niet voor elk wat wils. Als romantiek in films alleen maar een ongemakkelijke gegiechel in je oproept en je weinig geeft om landschapsschoon, dan staan je drie vreselijk lange uren te wachten. Maar als je de gevoelige snaar wil laten raken, dan is er amper een betere film denkbaar.

De veertienjarige Grace (Scarlett Johansson) en haar paard zijn lichamelijk en geestelijk zwaar gewond geraakt door een ongeluk waarbij haar beste e is omgekomen. Het drijft de ouders van Grace tot wanhoop. De moeder (Kristin Scott Thomas, The English patient), een overwerkte en emotioneel verstoorde tijdschriftredacteur, leest een verhaal over een 'Horse whisperer' (Robert Redford), die paarden weet te genezen van geestelijke trauma's. Ze heeft het gevoel dat Grace alleen samen met haar paard beter kan worden, en vertrekt, ondanks verzet van haar echtgenoot (Sam Neill) van New York naar Montana.

Kun je een film drie uur laten duren zonder dat er schepen op ijsbergen lopen? Redford laat zien dat het mogelijk is, geholpen door zijn cameraman Robert Richardson, die prachtige beelden van het noorden van de Verenigde Staten laat zien. Bovendien sluit het uitstekend aan bij een van de thema's van de film, de helende kracht van het rustige leven.

Toch laat de film, ondanks zijn lengte, de indruk achter dat hij niet helemaal uitgewerkt is. Naarmate het verhaal vordert verschuift de aandacht van de genezing van paard en dochter naar de amoureuze dilemma's van moeder en cowboy. Daarmee verliest Redford wat de film bijzonder maakt uit het oog voor iets wat we al te vaak gezien hebben. Het wordt amper duidelijk wat nou de magische kracht is die 'the horse whisperer' op paarden heeft en ook het verdriet van de dochter komt niet zo sterk uit de verf als bijvoorbeeld in The sweet hereafter van Egoyan. Misschien kon Redford de verleiding niet weerstaan om te laten zien dat hij op zijn 61-ste nog steeds de romantische hoofdrol kan spelen.

Maar ondanks wat onevenwichtigheden is The horse whisperer een stijlvolle en prachtig gefotografeerde zwijmelfilm. En iedere goed gemaakte film die het niet moet hebben van speciale effecten is toe te juichen.