Sleepy Hollow

Filmrecensie van Jan-Willem Swane

• Verenigde Staten / Duitsland, 1999
• Regie: Tim Burton
• Met: Johnny Depp, Christina Ricci, Miranda Richardson, Michael Gambon en Caspar van Dien
• Scenario: Andrew Kevin Walker en Kevin Yagher, gebaseerd op het verhaal van Washington Irving
• Camera: Emmanuel Lubezki
• Montage: Chris Lebenzon
• Art directie: Ricki Heinrichs
• Muziek: Danny Elfman
• DeLuxe color, Dolby digital / Digital DTS sound, 105 minuten
• Gezien: 14 maart 2000, Sneak Preview, Camera, Utrecht

"Je kunt dit publiek toch niet zo'n soort film voorzetten?" riep de dame bij de Sneak Preview tot twee keer toe uit. Haar vriendin wees op mij. "Volgens mij heeft hij zich wel vermaakt." "Wat vond jij van de film?" vroeg de eerste dame. "Geweldig!" zei ik. Ze dacht dat ik een geintje maakte, maar toen ze me in het gezicht keek, begreep ze dat ik het meende en ze liep hoofdschuddend weg.

Twee verschillende reacties op Sleepy Hollow van Tim Burton die waarschijnlijk voortkomen uit twee manieren van kijken. Voor haar was de film smakeloos met een rommelig verhaal. Ik kan haar geen ongelijk geven. Maar voor mij draaide de film om atmosfeer, fantasie en de lol van het filmmaken. Het was zo'n sterke mate aanwezig dat alle bedenkingen overboord gingen.

Sleepy Hollow is losjes gebaseerd op The Legend of Sleepy Hollow van Washington Irving. Aan het eind van de achttiende eeuw wordt de jonge detective Ichabod Crane (Johnny Depp) naar het noorden van de staat New York gezonden om een aantal bizarre moorden op te lossen. De bewoners menen dat ze gepleegd zijn door een ruiter zonder hoofd, de geestverschijning van een twintig jaar eerder omgebrachte huursoldaat. Crane kan er niet in geloven, maar zijn wetenschappelijke methoden brengen hem niet dichter bij een oplossing. Katrina Van Tassel (Christina Ricci), dochter van de rijkste dorpsbewoner (Michael Gambon) oefent steeds meer aantrekkingskracht op hem uit, waardoor hij steeds dieper de mysteries ingetrokken wordt.

De film is bovenal een kijkfestijn. De cinematografie van Emmanuel Lubezki en de vormgeving van Ricki Heinrichs zijn adembenemend. Ze toveren een geheimzinnige wereld voor waar je de continue koude mist bijna tegen het voorhoofd voelt condenseren. Burton weet in ieder shot waar de camera het meest effect heeft. Hij stopt de film vol met beeldende geintjes, zoals een pruik die nog even stil blijft staan, terwijl het afgehakte hoofd eronder al rondtolt.

Aangezien Sleepy Hollow een ode is aan de griezelfilms uit de eerste helft van de eeuw is het spel grotesker dan dat tegenwoordig gebruikelijk is. Het kost wat moeite om eraan te wennen, maar dan levert het ook een essentiële bijdrage aan de atmosfeer. Depps rol zit vol vervreemding en overgevoeligheid. Het ene moment plukt hij in een lijk, het volgend moment gaat hij van zijn stokje. Dat deze running gag niet verveelt mag hij op zijn conto schrijven. Ricci, die helaas - met of zonder ingrepen - door gewichtsverlies meer naar het filmstergemiddelde is opgeschoven, heeft een rol met minder inhoud, maar geheimzinnigheid verbeelden gaat haar uitstekend af. Ook de bijrollen zijn goed bezet.

Tim Burton laat weer eens zien dat hij dé sprookjesverteller van Hollywood is. Zijn verbeeldingskracht is zeer aanstekelijk. Het is te hopen dat deze 41-jarige nooit opgroeit.