The ice storm

Filmrecensie van Jan-Willem Swane

• Verenigde Staten, 1997
• Regie: Ang Lee
• Met: Kevin Kline, Joan Allen, Henry Czerny, Adam Hann-Byrd
• Scenario: James Schamus, gebaseerd op de roman van Rick Moody
• Camera: Frederick Elmes
• Geluid: Ghretta Hynd
• Montage: Tim Squyres
• Art directie: Mark Friedberg
• Muziek: Mychael Danna
• Technicolor, Dolby Digital, 113 minuten
• Gezien: 30 augustus 1998, City, Utrecht

De jaren zestig begonnen pas echt goed in de jaren zeventig. Toen verspreidde de levenswijze en het ideeëngoed van een kleine groep zich over een veel groter deel van de samenleving. Een deel dat het maar met moeite wist in te passen in hun vertrouwde leven. Ang Lee maakte over deze spanning The ice storm. Hij bewijst een meester in het tragi-komische familiedrama te zijn, iets wat al vermoed kon worden na Eat, drink, man, woman en Sense and sensibility.

The ice storm draait om twee families in een kleine plaats in Connecticut. Het is 1973, Thanksgiving is aanstaande, evenals de val van Nixon. Ben (Kevin Kline) en zijn vrouw Elena (Joan Allen) maken voorbereidingen voor een feestmaal met hun dochter Wendy (Christina Ricci) en hun studerende zoon Paul (Tobey Maguire). Maar onderhuids groeit de spanning, omdat Elena vermoedt dat Ben een affaire heeft met de buurvrouw Janey (Sigourney Weaver). Wanneer ze 's avonds naar een feest gaan waar het bedoeling blijkt dat iedereen met een ander dan de eigen partner naar huis gaat lijkt het onmogelijk om de crisis te verzwijgen. Intussen blijken de kinderen al net zo'n problematische relaties aan te gaan als de ouders.

De film begint als een subtiele komedie. Een groot gedeelte van de humor zit in gebaren en kleine tussenwerpselen. Daarmee onderscheidt The ice storm zich van de doorsnee zeer op dialoog gerichte Amerikaanse komedie, iets wat de Taiwanese afkomst van de regisseur verraadt. In het tweede uur wordt de sfeer, evenals het weer, grimmiger, wat leidt tot een dramatische ontknoping en een onvergetelijke slotscène.

Toch is de plot, en ook dat is onamerikaans, niet het belangrijkste deel van de film. Het gaat Lee om de schildering van de personages, hun onmogelijkheid met elkaar te communiceren, hun genegenheid voor elkaar uit te drukken. Opmerkelijk is dat de personages geen verleden aangemeten krijgen. Hun handelen wordt niet verklaard uit een ongelukkige jeugd of andere trauma's. Hierdoor krijgen ze vreemd genoeg meer stevigheid: ze zijn gewoon zoals ze zijn. De regisseur laat het oordelen aan de kijker zijn, hij toont ze in al hun menselijkheid.

Een zo'n humaan beeld schetsen kan natuurlijk alleen met goede acteurs. De bezetting is over de hele linie goed, maar de meeste indruk maken de actrices. Sigourney Weaver is ingetogener dan we van haar gewend zijn, wat haar rol heel robuust maakt. Joan Allen weet uiterst subtiel de wanhoop over te brengen. En Christina Ricci, tot nu toe alleen bekend uit The Addams family, is zeer overtuigend als puber die net kan doen alsof ze weet wat ze wil.

The ice storm is tegelijk een van de grappigste en ontroerendste films van de afgelopen tijd. De film is technisch perfect als de beste Hollywood-films en het verhaal is vele malen interessanter. Ang Lee heeft definitief zijn naam gevestigd.