Fucking Åmål

Filmrecensie van Jan-Willem Swane

• Zweden, 1998
• Regie: Lukas Moodysson
• Met: Rebecka Liljeberg en Alexandra Dahlström
• Scenario: Lukas Moodysson
• Camera: Ulf Brantås
• Montage: Michal Leszczylowski en Bernhard Winkler
• Art directie: Heidi Saikkonen en Lina Strand
• kleur, Dolby, 89 minuten
• Gezien: 9 februari 2000, 't Hoogt, Utrecht

Tijdens het laatste Filmfestival Rotterdam zag het er lang naar uit dat de Zweedse film Fucking Åmål van Lukas Moodysson de publieksprijs zou gaan winnen. Hij is dan ook geknipt voor het festivalpubliek; hij heeft zijn milde tragische kantjes, maar doet de kijker weggaan met een goed gevoel. De karakters zijn herkenbaar en het verhaal wordt rechttoe rechtaan verteld. Een opzienbare film is het niet, maar dat doet weinig af aan het kijkplezier.

Åmål is een suf Zweeds provincieplaatsje waar de hippe zaken pas komen als in de tijdschriften staat dat ze alweer uit zijn. Een plek waar iedere puber droomt er zo snel mogelijk weg te komen. De zestienjarige Agnes (Rebecca Liljeberg) is niet al te gelukkig. Ze is verliefd op Elin (Alexandra Dahlström), die alle jongens om haar vinger windt en zich desondanks dood verveelt. Het verdriet van Agnes wordt nog groter als Elin haar zoent om een weddenschap en gierend wegrent. Maar ook Elin vraagt zich af of het leven dat ze leidt het wel helemaal is.

Fucking Åmål is charmant in de tekening van het puberleven. De onzekerheden, de vriendschappen om er maar bij te horen, de relaties omdat dat zo hoort, de onmogelijkheid van ouders om hun kinderen te bereiken. Moodysson laat het zien met een licht ironie en veel compassie. Het is een verademing naast al die puberfilms waarbij voortdurend het ergst mogelijke gebeurt. Ook voor wie de puberteit al enige tijd achter zich heeft gelaten is er veel herkenbaars.

Misschien is Fucking Åmål nog het beste te karakteriseren als een Zweedse kinderfilm voor een tien jaar ouder publiek. Spectaculaire gebeurtenissen ontbreken, het kleine wordt tot kern van het verhaal gemaakt. Zelfs een zelfmoordpoging roept een glimlach op. Bovenal is de film naïef: niets is zo erg of het komt wel op z'n pootjes terecht.

De grootste kracht van de film zit in de twee hoofdrolspelers. Hun spontane spel wekt vertedering en medeleven op. Liljeberg brengt de gedeprimeerdheid en Dahlström de wildheid niet zo vet dat ze tot karikaturen verworden. Het zijn meisjes die je kent.

Fucking Åmål weet je zonder bijzondere middelen mee te voeren. Een fijnzinnige blik op pubers is voldoende.