Conte d'hiver

Filmrecensie van Jan-Willem Swane

• Frankrijk, 1992
• Regie: Eric Rohmer
• Met: Charlotte Véry, Frédéric van den Driessche, Michael Voletti, Hervé Furic
• Scenario: Eric Rohmer
• Camera: Luc Pagès
• Geluid: Jean-Pierre Laforce
• Montage: Mary Stephen
• Muziek: Sébastien Erms
• kleur, mono, 114 minuten
• Gezien: 13 december 1997, 't Hoogt, Utrecht

De afgelopen jaren werkte de zevenenzeventig jarige Eric Rohmer aan zijn serie 'Contes des quatre saisons'. Het dreigde allemaal aan Nederland voorbij te gaan, maar nadat afgelopen zomer Conte d'été vertoond werd, kunnen we nu eindelijk kijken naar de zes jaar oude Conte d'hiver.

Het is een variatie op het bekende thema van Rohmer: twijfel in de liefde. De kapster Felicie (Charlotte Véry) is haar zomerliefde Charles (Frédéric van den Driessche) uit het oog verloren, omdat ze hem per ongeluk een verkeerd adres heeft gegeven. Vijf jaar later is de enige herinnering aan hem een foto en de dochter die hij bij haar verwekt heeft. Ze pendelt heen en weer tussen haar baas Maxence (Michel Voletti) en de intellectuele Loïc (Hervé Furic). Maar haar hoop op hereniging met Charles maakt deze relaties er niet gemakkelijker op.

Conte d'hiver zit weer vol met prachtige observaties van menselijk gedrag en taalgebruik. Het moment dat Felicie breekt met Loïc is haarscherp getypeerd. De verlatingsclichés zijn achterwege gelaten. En uiteindelijk vat zij de onmogelijkheid van hun verhouding samen in een fraaie zin: "Als ik zei "ik hou van jou," dan zocht jij het op in de boeken."

Toch mist Conte d'hiver iets van de magie en de speelsheid die andere films van Rohmer kenmerkt. Het probleem is dat de onderliggende constructie te veel naar de oppervlakte komt. Waar in Conte d'été de grilligheid van de personages uit henzelf voort lijkt te komen, lijken ze hier vooral te bewegen naar de ideeën van Rohmer. En ook de lange filosofische mono- en dialogen komen duidelijk uit de pen van de meester.

Als Felicie met haar dochter bij een kerststalletje staat wordt het echt duidelijk. Ze is een Maria die worstelt met de Heilige Drieëenheid. De oudere Maxence is de Vader, de intellectuele Loïc de Heilige Geest; maar ze wacht op de Verlosser: Charles. Daarmee is Conte d'hiver is een kerstvertelling, die over meer gaat dan het oppervlakkige verhaal.

Misschien is mijn voorkeur voor Conte d'été boven Conte d'hiver wel een heel persoonlijke. Als je me laat kiezen tussen toeval en voorzienigheid, dan kan de goddelijkheid het wel schudden. En ik kan me maar moeilijk voorstellen waarom Felicie Loïc niet ziet zitten. Maar dat geeft ook de kracht van Rohmer aan. Zijn films zijn zo persoonlijk, dat het onmogelijk is om je eigen voorkeuren uit te schakelen.

Cijfer (0-10): 7