Conspiracy theory

Filmrecensie van Jan-Willem Swane

• Verenigde Staten, 1997
• Regie: Richard Donner
• Met: Mel Gibson, Julia Roberts, Patrick Stewart, Cylk Cozart
• Scenario: Brian Helgeland
• Camera: John Schwartzman
• Geluid: Tim Cooney
• Montage: Kevin Stitt, Frank J. Urioste
• Art directie: Paul Sylbert
• Muziek: Carter Burwell
• Technicolor, 155 minuten
• Gezien: 12 augustus 1997, Sneak Preview, Camera, Utrecht

Soms vermaak je je uitstekend bij een film, terwijl je weet dat er een boel aan rammelt. Conspiracy theory van Richard Donner is daar een voorbeeld van. De film is niet origineel, het script is amper geloofwaardig, maar het spel van Mel Gibson en de vormgeving doen dat vergeten.

Er lijkt geen land te zijn dat zo dol is op complottheorieën als de Verenigde Staten. De zichtbare werkelijkheid is schijnbaar te saai om in te geloven. Mel Gibson speelt de taxichauffeur Jerry Fletcher die zijn klanten voortdurend lastig valt met zijn wilde ideeën. Zelfs Oliver Stone speelt volgens hem onder een hoedje met George Bush. Het onweerlegbare bewijs? Oliver Stone leeft nog. Jerry is stapelverliefd op Alice Stutton (Julia Roberts), medewerkster van het openbaar ministerie. Ook haar overstelpt hij met zijn theorieën. Op een dag blijkt een van zijn waanbeelden zo gek nog niet, wat hem en Alice behoorlijk in de problemen brengt.

Het script van Conspiracy theory is al even ongeloofwaardig als de complotten die de film aanstipt. Zo weet Alice agenten weg te sturen die Jerry in de houdgreep houden nadat hij hen met een pistool bedreigd heeft. Ze gelooft het eerste het beste verhaal dat de bad guy op haar mouw spelt en declasseert zichzelf daarmee als lid van het OM. Dit soort onbenulligheden dwingen je de film als een sprookje te zien.

Maar het is wel een leuk sprookje. Mel Gibson weet de bezetenheid van Jerry goed neer te zetten. Zijn pogingen zijn verhaal te vertellen zonder dat hij de woorden ervoor kan vinden is aandoenlijk. In een heerlijke scène laat hij Alice zijn huis zien. Het is een burcht en zelfs de koffie is beveiligd met een cijferslot. Hij loopt er rond als een verlegen jongetje en je weet dat Alice de eerste vreemde is die er binnen mag. In de loop van het verhaal neemt hij een rustiger tempo aan, waardoor Jerry een menselijker gezicht krijgt.

De romantische gedeelten van Conspiracy theory zijn teleurstellend. Het wordt niet duidelijk wat Jerry en Alice in elkaar zien en het zorgt voor een wel erg zoet einde. Maar gelukkig is de film niet alleen een thriller en een romantische film, maar ook een slapstick. Zo probeert Gibson te ontsnappen in een rolstoel. Door een sterke montage is dit een erg leuke scène geworden. Gibson beschikt over een uitstekende timing wat gebeurtenissen die dreigen flauw te worden leuk doet maken.

Naast Gibson steekt Julia Roberts een beetje flauw af. Ze moet dan ook vooral het liefdesobject van Jerry spelen. Zo nu en dan mag ze actie ondernemen, en dan komt haar rol meteen meer tot leven. Patrick Stewart is de kwade genius. Hij weet zijn rol mooi te doseren, maar het valt moeilijk om de echte slechtheid in hem te zien.

Conspiracy theory bevat een aantal mooie sets. Het huis van Jerry, vol met mappen, boeken en knipsel over verdachte gebeurtenissen, is al even belangrijk voor het neerzetten van Jerry als het spel van Gibson. De experimenteerruimten van Jerrys tegenstanders zorgen voor een treffende beklemmende sfeer.

Conspiracy theory is geen geweldige maar wel een vermakelijke film. De een zal struikelen over alle ongerijmdheden, terwijl de andere ervan zal genieten. Het hangt er maar van af hoeveel je in sprookjes gelooft.

Cijfer (0-10): 7